The Future of Alternative Lending:
‘Enorme marktkansen in inclusieve leningen’
Alternatieve kredietverlening (‘alternative lending’) is een aantrekkelijkere en realistischere optie geworden voor veel MKB-bedrijven. En dat vormt een aanzienlijke bedreiging voor traditionele banken. Eind 2022 organiseerde °neo by Five Degrees (www.fivedegrees.com) een drukbezochte meet-up over de toekomst van alternatieve leningen. Gastspreker Ronald Kleverlaan: “Ik durf wel te stellen dat voor de komende tien jaar zelfregulering veel meer impact zal hebben op de groei van deze industrie dan het invoeren van extra regelgeving.”
Het MKB werd wereldwijd zwaar getroffen door de COVID-pandemie, waardoor alternatieve kredietverlening (‘alternative lending’) een flinke impuls gekregen heeft. Dit zijn leningen, kredietlijnen en andere financieringen die worden aangeboden door aanbieders buiten de traditionele bankwereld. Als gevolg van de pandemie hebben veel bedrijven hun deuren moeten sluiten. Veel kleinere bedrijven vroegen faillissement aan en veel bedrijfseigenaren hadden niet de financiële middelen om hun activiteiten opnieuw op te starten na het opheffen van de lockdowns. Deze ondernemers hadden niet het benodigde kredietverleden om in aanmerking te komen voor een lening en ondernemers met een faillissementsverleden kregen moeilijk financiering van een traditionele bank.
Niet-bancaire instellingen zijn snel in dit gat gestapt door diensten te verlenen aan het segment ‘sub-prime unbanked’ consumenten. In de regel gebruiken alternatieve kredietverleners technologie om in te breken op markten die traditionele banken nog niet bedienen. Bovendien kunnen alternatieve kredietverstrekkers door veel kleinere leningen te verstrekken meer winst maken. Volgens een onderzoek van Oracle gelooft 40% van de particuliere klanten dat een niet-bancaire instelling superieure beleggingsdiensten zal aanbieden.
Fast forward naar eind 2022
Het °neo by Five Degrees-evenement over de toekomst van alternatieve leningen eind 2022 kende een hoge opkomst en werd ingeleid door Jeffrey Severijn, CEO van °neo by Five Degrees. Twee experts uit de sector, Anne Hakvoort en Ronald Kleverlaan, deelden hun inzichten en openden de avond met crowdfunding, inclusive lending en zelfregulering. Zij spraken over de onvermijdelijke consolidatie in deze markt, de kansen die dit biedt voor ondernemers en deelden hun inzichten over hoe dit uiteindelijk de relatie tussen banken en het MKB zal veranderen.
Technologie en regelgeving
Nu alternatieve kredietverstrekkers en crowdfundingplatforms blijven groeien, wenden steeds meer MKB-bedrijven zich tot nieuwe, online banken en alternatieve financierders voor geldverstrekking. Data en technologie maken het nu mogelijk om MKB-bedrijven snel en efficiënt financiering te verstrekken binnen de diensten en platforms die zij gebruiken om hun bedrijf dagelijks te runnen, ongeacht of dat nu boekhoudsoftware, e-commerce of elektronisch bankieren is. Er zijn twee belangrijke factoren die voor een revolutie op de kredietmarkt zorgen. De eerste is technologie – het aanbieden van innovatieve fintech-diensten op de niet-bancaire kredietmarkt komt de consument ten goede en vergroot de concurrentie in deze markt. Als traditionele banken hun kredietverleningsprocessen niet aanpassen, kunnen fintech-spelers deze plaats gaan innemen.
De tweede factor is regelgeving – de markt voor alternatieve leningen is in een andere fase beland. Aangezien de markt afstevent op een gereguleerde omgeving waar alternatieve kredietverstrekkers beschikken over geloofwaardigheid en een sterke marktpositie, zal dit helpen om de markt verder op te schudden. Verwacht wordt ook dat regelgeving de groei van de kredietsector verder zal stimuleren. Gastspreker Ronald Kleverlaan (zie kader): “Ik durf wel te stellen dat voor de komende tien jaar zelfregulering veel meer impact zal hebben op de groei van deze industrie dan het invoeren van extra regelgeving.”
Zelfregulering
Over de rol van wetgeving bij het verbeteren van de MKB-financieringsmarkt zei Anne Hakvoort, de andere gastspreker (zie kader): “Zelfregulering kan goed werken in een nieuwe markt zolang de meeste marktpartijen het steunen. Maar ik denk dat de markt in de komende tien jaar door wetgeving zal worden gevormd. De wetgeving is in heel Europa geharmoniseerd om het vrije verkeer van kapitaal te bevorderen. De keerzijde daarvan is dat het moeilijker en duurder wordt voor het MKB om aan die wetgeving te blijven voldoen, vooral voor bedrijven die actief zijn in de financiële dienstverlening.”
De discussie verschoof vervolgens naar het onderwerp crowdfunding. Crowdfunding begon bescheiden, maar is in korte tijd uitgegroeid tot een belangrijke industrie en heeft verbazingwekkende dingen bereikt. Deze alternatieve leenoptie helpt bedrijven in alle stadia van de groei, van het onderzoeken van het eerste idee en de financiering ervan tot de stadia van opstarten en opschalen. Ronald Kleverlaan en Anne Hakvoort stellen echter dat “steeds meer crowdfundingplatforms gebruik maken van institutioneel geld”, waardoor het karakter van de sector verandert. Vandaar dat crowdfunding nog steeds een populaire methode is om kapitaal voor bedrijven aan te trekken, hoewel er nog steeds zorgen bestaan over de ontwikkeling ervan en de gevolgen van regelgeving.
Zelfregulering
Over de rol van wetgeving bij het verbeteren van de MKB-financieringsmarkt zei Anne Hakvoort: “Zelfregulering kan goed werken in een nieuwe markt zolang de meeste marktpartijen dit steunen. Maar ik denk dat de markt in het komende decennium door wetgeving zal worden gevormd. De wetgeving is in heel Europa geharmoniseerd om het vrije verkeer van kapitaal te bevorderen. De keerzijde daarvan is dat het moeilijker en duurder wordt voor het MKB om aan die wetgeving te blijven voldoen, vooral voor bedrijven die actief zijn in de financiële dienstverlening.”
De discussie verschoof vervolgens naar het onderwerp crowdfunding. Crowdfunding begon bescheiden, maar is in korte tijd uitgegroeid tot een belangrijke industrie en heeft verbazingwekkende dingen bereikt. Deze alternatieve leenmogelijkheid helpt bedrijven in alle stadia van de groei, van het onderzoeken van het eerste idee en de financiering ervan tot de stadia van opstarten en opschalen. Ronald Kleverlaan en Anne Hakvoort stelden echter dat “steeds meer crowdfundingplatforms gebruik maken van institutioneel geld”, waardoor het karakter van de sector verandert. Daarom is crowdfunding nog steeds een populaire methode om kapitaal voor bedrijven aan te trekken, hoewel er nog steeds zorgen bestaan over de ontwikkeling ervan en de gevolgen van regelgeving.
Behoefte aan gestandaardiseerde regels
Het doel van regelgeving is een transparante en gelijke werking in alle landen van de Europese Unie, kortom een gelijk speelveld. De eerste Europese crowdfundingverordening trad in oktober 2020 in werking en de wetgeving volgde een jaar later. De grootste hindernis voor crowdfundingplatforms was echter jarenlang de behoefte aan gestandaardiseerde regels en uiteenlopende vergunningsvereisten in de EU. Dit heeft geleid tot hoge compliance- en operationele kosten, waardoor crowdfundingplatforms hun dienstverlening niet altijd efficiënt kunnen opschalen.
Regelgeving zal uiteindelijk de toekomstige groei ondersteunen, hoewel het voor de huidige industrie behoorlijk verontrustend is, aldus Kleverlaan. Alternatieve kredietverstrekkers moeten veel geld uitgeven aan licenties, technologie, processen en advocaten. “2022 is een duur jaar geweest voor crowdfunders. Maar uiteindelijk zullen crowdfunders de markt opschudden en dit zal hen een sterkere marktpositie geven. Het geeft alternatieve kredietverstrekkers ook geloofwaardigheid richting investeerders, bedrijven en institutionele financiers.”
Grote kansen in inclusieve leningen
Inclusive lending stond ook op de agenda en leidde tot een zeer levendig debat. Over de vraag of alternatieve leningen ook inclusieve leningen moeten worden, was de overgrote meerderheid het eens. Alternatieve leningen die inclusief zijn, betekent dat ze voor iedereen beschikbaar moeten zijn. “Hoe is dit haalbaar als we ons realiseren dat in vergelijking met Nederlandse ondernemers immigranten en vrouwelijke ondernemers minder toegang hebben?” Kleverlaan legde uit dat Nederland meer dan 1 miljoen migranten telt en dat mensen uit deze groep die een bedrijf starten financiering zoeken tegen lage tarieven. Vrouwen en minderheden zijn ondervertegenwoordigd bij alternatieve financiering, zei hij. Dit kan deels te wijten zijn aan vooroordelen en daarnaast aan het feit dat vrouwen en minderheden minder toegang hebben tot investeerdersnetwerken. “Hier liggen dus enorme kansen.”
Traditionele selectiecriteria
Een belangrijke reden voor minder toegang is het feit dat de Nederlandse financiële sector nog steeds een traditioneel systeem met traditionele gegevens kent. “De programma’s die gebruikt worden voor kredietaanvragen zijn sinds hun ontstaan al ‘biased’ en weigeren automatisch aanvragen die niet aan de zogenaamde ‘traditionele’ selectiecriteria voldoen.” Het onderwerp inclusiviteit is dus relatief complex omdat het een verandering van het hele financiële systeem met zich mee zou brengen.”
Tot slot zei Jeffrey Severijn, CEO van °neo by Five Degrees, over het evenement en de rol die technologie kan spelen in alternatieve kredietverlening: “Ronald en Anne gaven een uitstekend overzicht van de uitdagingen en kansen in de MKB-financieringsmarkt. Hoewel we zelf geen kredietverstrekker zijn, bieden we technologie die essentieel is voor het uitvoeren van financieringsproducten. Onze cloud-native oplossing geeft kredietverstrekkers de flexibiliteit om aan alle compliance-eisen te voldoen en het MKB efficiënt te bedienen bij het betreden van nieuwe markten.”
Over de toekomst van alternatieve leningen
Alternatieve leningen voorzien in een gat in de kredietmarkt. Deze kloof is de laatste jaren drastisch gegroeid omdat de traditionele banken er niet in slaagden financiering te verstrekken aan het MKB. Wat kunnen we van deze markt verwachten? Lees meer hierover: https://www.fivedegrees.com/resources/the-future-of-alternative-lending
CV Anne Hakvoort
Anne Hakvoort van FG Lawyers studeerde in 2005 af aan de Universiteit Leiden en behaalde in 2006 een LL.M. graad aan Columbia University in New York. Anne heeft in 2010 de specialisatieopleiding Nederlands effectenrecht aan de Grotius Academie cum laude afgerond. Tussen 2006 en 2012 was zij advocaat bij NautaDutilh en tussen 2012 en 2015 werkte zij als advocaat bij Eversheds. Anne is gespecialiseerd in Nederlands financieel en effectenrecht met een speciale focus op Fintech en alternatieve financieringsstructuren (crowdfunding, marketplace lending, peer 2 peer lending, credit unions, business angels, debt sale, factoring). Website: https://fglawyersamsterdam.com/
CV Ronald Kleverlaan
Ronald Kleverlaan is een autoriteit op het gebied van crowdfunding, community ownership en alternatieve financiering in Europa. Hij is voorzitter van de Stichting MKB Financiering, de vereniging voor alternatieve financiering in Nederland en directeur van het European Centre for Alternative Finance. Website: https://www.crowdfundinghub.eu/
Over °neo by Five Degrees
°neo by Five Degrees is een cloud-native core banking oplossing waarmee financiële instellingen kunnen voldoen aan de normen van vandaag. Het platform is ontwikkeld in 2019 met als missie om financiële producten te ondersteunen voor banken en kredietverstrekkers die een naadloze SaaS-technologie voor kredietmanagement willen. °neo combineert een diepe kennis van banking, een jarenlange ervaring en diepgaande technologische expertise. Gebruikers profiteren van een next-gen core banking systeem dat ‘banking grade granularity’ biedt in combinatie met uitgebreide datamanagement-mogelijkheden en codevrije configuratie. Meer informatie: www.fivedegrees.com
Alternatieve leningen: enkele feiten en cijfers
Uit recente cijfers van Deloitte’s Alternative Lender Deal Tracker blijkt dat er in de tweede helft van 2021 443 transacties met alternatieve kredietverstrekkers in Europa plaatsvonden, een stijging van 79 procent ten opzichte van het voorgaande jaar (deze cijfers omvatten een breed scala aan niet-bancaire instellingen die rechtstreeks leningen verstrekken aan ondernemingen op senior secured levels). Volgens Deloitte zijn de meeste van deze transacties bedoeld om overnames te financieren. Robert Connold, hoofd alternative lender debt advisory bij Deloitte, licht een belangrijke uitdaging toe waarmee alternatieve kredietverstrekkers op sommige Europese markten worden geconfronteerd: “Spanje is, net als Italië, een zeer concurrerende markt voor banken. Er is nog steeds een behoorlijk aantal commerciële banken in Spanje, terwijl er in het Verenigd Koninkrijk nog maar drie of vier grote banken zijn. Het is nog steeds een zeer concurrerende markt. Ze lenen nog steeds uit aan private equity of middelgrote bedrijven. Dat is de grootste beperking. Als je bij een bank vijf keer de Ebitda leverage kunt krijgen tegen een kostprijs van 3,5 procent, waarom zou je dan vijf keer de leverage krijgen tegen een kostprijs van 6,5 procent bij een niet-bancaire kredietverstrekker?” Bron: Alternative Lending 2022, www.altfi.com